Jendeak hondakin solidoen kudeaketaz pentsatzen duenean, ziurrenik zaborra zabortegietara botatzearekin edo erraustearekin lotzen dute. Jarduera horiek prozesuaren zati garrantzitsu bat osatzen duten arren, hainbat elementu hartzen dute parte hondakin solidoen kudeaketa sistema integratu (ISWM) optimo bat sortzeko. Adibidez, tratamendu teknikek hondakin solidoen bolumena eta toxikotasuna murrizten dituzte. Urrats hauek botatzeko modu egokiago batean eraldatu ditzakete. Hondakinak tratatzeko eta botatzeko metodoak hondakin materialen formaren, osaeraren eta kantitatearen arabera hautatzen eta erabiltzen dira.
Hona hemen hondakinak tratatzeko eta ezabatzeko metodo nagusiak:
Tratamendu Termikoa
Hondakinen tratamendu termikoak hondakin-materialak tratatzeko beroa erabiltzen duten prozesuak aipatzen ditu. Jarraian, hondakinen tratamendu termikoko teknikarik erabilienetako batzuk daude:
Errausketa hondakinen tratamendu ohikoenetako bat da. Metodo honek hondakin-materiala oxigenoaren presentzian erretzean datza. Tratamendu termiko metodo hau normalean elektrizitatea edo berokuntza lortzeko energia berreskuratzeko erabiltzen da. Metodo honek hainbat abantaila ditu. Hondakinen bolumena azkar murrizten du, garraio-kostuak gutxitzen ditu eta berotegi-efektuko gasen isuri kaltegarriak gutxitzen ditu.
Gasifikazioa eta pirolisia bi metodo antzeko dira, biak hondakin organikoak deskonposatzen dituztenak oxigeno kantitate txikien eta tenperatura oso altuen eraginpean jarriz. Pirolisiak ez du oxigenorik erabiltzen, gasifikazioak, berriz, oxigeno kantitate oso txikia baimentzen du prozesuan. Gasifikazioa abantailagarriagoa da, erreketa-prozesuak energia berreskuratzea ahalbidetzen baitu airearen kutsadura eragin gabe.
Aire zabaleko erreketa ingurumenarentzat kaltegarria den hondakinen tratamendu termiko tradizionala da. Prozesu horretan erabiltzen diren erraustegiek ez dute kutsadura kontrolatzeko gailurik. Hexaklorobentzenoa, dioxinak, karbono monoxidoa, partikulak, konposatu organiko lurrunkorrak, konposatu aromatiko poliziklikoak eta errautsak bezalako substantziak askatzen dituzte. Zoritxarrez, metodo hau oraindik ere nazioartean tokiko agintari askok praktikatzen dute, hondakin solidoetarako irtenbide merkea eskaintzen baitu.
Zabortegiak eta zabortegiak
Hondakinak botatzeko irtenbiderik erabiliena zabortegi sanitarioek eskaintzen dute. Zabortegi hauek hondakinak botatzeak eragindako ingurumen- edo osasun publiko-arriskuak ezabatzeko edo murrizteko erabiltzen dira. Gune hauek lur-ezaugarriek ingurumenaren eta zabortegiaren arteko babes-elementu natural gisa funtzionatzen duten lekuetan kokatzen dira. Adibidez, zabortegiaren eremua hondakin arriskutsuekiko nahiko erresistentea den buztinezko lurzoruz osatuta egon daiteke, edo gainazaleko ur-masarik ez izateagatik edo ur-maila baxuagatik bereizten da, uraren kutsaduraren arriskua saihestuz. Zabortegi sanitarioen erabilerak osasun- eta ingurumen-arrisku txikiena dakar, baina zabortegi horiek ezartzearen kostua beste hondakinak botatzeko metodo batzuek baino handiagoa da.
Kontrolatutako zabortegiak, gutxi gorabehera, zabortegi sanitarioen berdinak dira. Zabortegi hauek zabortegi sanitario izateko baldintza asko betetzen dituzte, baina bat edo bi falta izan daitezke. Zabortegi horiek ondo planifikatutako edukiera izan dezakete, baina zelula-planifikaziorik ez. Baliteke gasaren kudeaketarik ez egotea edo partziala izatea, oinarrizko erregistroak gordetzea edo estalki erregularra.
Bioerreaktoreen zabortegiak azken ikerketa teknologikoen emaitza dira. Zabortegi hauek prozesu mikrobiologiko hobeak erabiltzen dituzte hondakinen deskonposizioa bizkortzeko. Kontrol-ezaugarria likidoa etengabe gehitzea da, digestio mikrobianorako hezetasun optimoa mantentzeko. Likidoa zabortegiko lixibiatua birzirkulatuz gehitzen da. Lixibiatu kopurua nahikoa ez denean, hondakin likidoak, hala nola araztegiko lohiak, erabiltzen dira.
Biorremediazioa
Bioerremediazioak mikroorganismoak erabiltzen ditu kutsatutako lurzoru edo uretatik kutsatzaileak deskonposatzeko eta kentzeko. Askotan erabiltzen da petrolio-isuriak, industria-hondakin-urak eta beste kutsadura mota batzuk tratatzeko. Ohikoa da kutsatutako guneetan eta hondakin arriskutsu mota batzuetan.
Konpostatzea hondakinak botatzeko edo tratatzeko beste metodo erabiliena da, eta hondakin organikoen deskonposizio aerobiko kontrolatua da, ornogabe txikien eta mikroorganismoen ekintzaren bidez. Konpostatzeko teknika ohikoenak hauek dira: pila estatikoko konpostatzea, izurriteen konpostatzea, hare-konpostatzea eta ontzi barruko konpostatzea.
Digestio anaerobioak prozesu biologikoak ere erabiltzen ditu materia organikoak deskonposatzeko. Digestio anaerobioak, ordea, oxigenorik eta bakteriorik gabeko ingurunea erabiltzen du hondakin-materiala deskonposatzeko, eta konpostajeak airea behar du mikrobioen hazkuntza ahalbidetzeko.
Hondakinak tratatzeko eta ezabatzeko metodo egokia aukeratzerakoan, ezinbestekoa da hondakinen ezaugarri espezifikoak, ingurumen-araudia eta tokiko baldintzak kontuan hartzea. Hainbat metodo konbinatzen dituzten hondakinen kudeaketa sistema integratuak erabiltzen dira askotan hondakin-fluxu anitzak modu eraginkorrean jorratzeko. Horrez gain, herritarren kontzientziazioak eta hondakinak murrizteko eta birziklatzeko ahaleginetan parte hartzeak funtsezko zeregina dute hondakinen kudeaketa jasangarrian.
Argitaratze data: 2023ko abenduaren 20a